Alican Duran: “Bu zor koşullarda Türkiye; karton ambalaj sektörü ile Avrupa’da, tonaj olarak, %9,9 ile en çok büyüyen ülke
Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD) Haziran ayı toplantısını 3 Haziran’da 44 kişinin katılımıyla Zoom platformunda online olarak gerçekleştirdi. Hemen hemen tüm katılımcıların söz aldığı üye toplantısı 2 saat 10 dakika sürdü ve üyeler Koronavirüs salgınının şirketlerini nasıl etkilediğini; çalışanlarının sağlığı, üretim, satış ve ihracat konularındaki değişimleri, ham madde ve makine servis ihtiyaçları konusunda yaşadıkları güçlükleri, tahsilat sorunlarını, kredi konularını birbirleriyle paylaştılar. Üyeler ayrıca pandemi dolayısıyla sektörün nasıl bir değişim içinde olduğunu ortaya koydular ve dernekten beklentilerini dile getirdiler.
KASAD’ın her üyesi salgından aynı derecede etkilenmedi
KASAD Başkanı Alican Duran yaptığı açılış konuşmasında insanlık için öğretici günler yaşandığını belirterek bu dönemde yaşananların gelecekteki süreçlerinin önünü alması için yol gösterici olmasını diledi.
Sektörel olarak ambalaj sanayisinin dünyada ve Türkiye’de diğer sektörlere göre ‘kötünün iyisi’ bir seyir izlediğini vurgulayan Alican Duran, “Bu kadar negatif ortamda bile karton ambalaj sektörü ile Türkiye Avrupa’da tonaj olarak, yüzde 9,9 ile en çok büyüyen ülke. Öte yandan her ambalaj sanayicisi pandeminin etkilerinden eşit düzeyde etkilenmedi. Örneğin lüks kutu üzerine çalışanlar ile fast food sektörüne yönelik üretim yapanların süreçten negatif etkilendiğinin; temel gıda, kozmetik, kişisel bakım ürünleri üreticilerinin pozitif olarak ayrıştığı bir dönem yaşıyoruz” diyor.
Artık COVID-19 öncesi ve sonrası dönemler olarak değerlendirme yapılması gerektiğini vurgulayan Alican Duran; “Bizi bekleyen gelecek çok hızlı değişiyor. Özellikle Avrupa’da, çevreci Z kuşağı, çevreci olmayan ürünleri cezalandırıyor, çevreci ürünleri ise fiyat farkı vererek tercih ediyor” diyor.
Diğer ham maddelere göre daha avantajlı olan kartonun çevreci olarak avantajının olduğu gerçek ama tek başına bununla yetinmemek gerektiği vurgusunu yapan Duran konuşmasını şöyle sürdürüyor: “Şu anda fleksibıl ambalajcılar laminant ürünler yerine tek bileşenli ürünler ile bu işi çözmek için uğraşıyorlar. Bizim 25 yıl öncesine kadar en önemli sektörümüz olan detarjan gibi birçokürün fleksibıl ambalaja kaydı. Şimdi bu kaybettiğimiz ürünler geri gelmeye başladı. Bu bizim açımızdan sevindirici bir şey ama şunu iyi okumak lazım. Şu anda özellikle e-ticarettin yükselişi ile kargo şirketleri bizim yaptığımız ambalajın üzerine bir ambalaj daha geçiriyor (ofset ya da masterflex). Bu tanım dışı bir ambalaja gidiyor. Bunun için akıllı çözümler bulunması gerekecek, bunların hepsinin tek ambalaj haline gelmesi sağlanacak. Ya müşterimiz olan tüketici bu ambalajı yapacak ya da e-dağıtım kanalı bunu üstlenecek. Buradaki talepler çok hızlı değişecek.”
Alican Duran ekiplerin sağlıklarının çok iyi korunması gerektiği ve önlemleri azaltmadan devam ederek normalleşmeye hemen geçmemek, gerektiğini ekliyor.
Toplantıda 31 üye görüş bildirdi ve yaşadıklarını sektörle paylaştı. Bu paylaşımlardan bir kısmını aşağıda yayınlıyoruz.
Sağlık konusunda sektörde büyük iş kayıpları yaşanmıyor
KASAD üyelerinin tümü ekip sağlığının önemini vurguluyor ve çalışanların sorumluluğunu taşıdığını farkında. Özellikle çok uluslu tedarikçi şirketler COVID-19 Türkiye’ye gelmeden önce önlemler aldıklarını açıklıyorlar.
Tedarikçi firmalar home-ofis çalışmasına hızlıca geçmişler ve bir kısmı bunu sürekli hale getirebileceklerini belirtiyor.
Tüm sektör firmaları Sağlık Bakanlığı’nın COVID-19 ile ilgili genelgelerine derhal uymuş ve ekiplerini güvene almak için ellerinden geleni yapmışlar.
Firmaların yalnızca üçü kendisinde pozitif vakaya rastlandığını açıkladı. Bu firmalardan birinde tek çalışanda görülen hastalık evde karantina ile çözülmüş, yayılma olmamış. İkinci firmada bir grup personelin hastaneye giderek rapor alması süreci yaşanmış. Üçüncü firmada ise COVID-19 pozitif olan 4 kişi ve onların temasta bulunduğu 35 kişinin evlerinde karantinaya alınmasıyla durumun üstesinden gelinmiş.
Bir firma da yaş sınırına takılan işçileri olduğunu belirtti.
“Evde kal” çağrısı ile çalışanların işe gelmeyişi üretimde aksaklığa neden olunca fazla mesai ile bu kapatılmış ve bu da maliyet artışına sebep olmuş.
Üretim ve tedarik
Süpermarketlerde rafların tüketiciler tarafından boşaltılması sonucu Nisan ve Mayıs aylarında yakalanan yüksek talep nedeniyle gıda, kişisel bakım, ilaç, hijyen alanında çalışan firmalar 7/24 çalıştıkları halde iş tesliminde zorlandıklarını belirtiyorlar. Diğer sektörlere yönelik üretim yapanlarda ise işler yavaşlamış. Nisan ayında yüzde 50 kapasite ile çalıştığını söyleyen firmalar var ama hemen hepsi Haziran ayındaki kıpırdanmadan ümitliler. Şimdi herkesin dileği işlerin belli rutinde devam etmesi.
Tedarikçi firmalar da üreticileri destekler nitelikte açıklamalar yapıyor. Mayıs ayına kadar ambalaj sektöründe bir kayıp yaşamamışlar. Mayıs ayı için hafif bir azalmadan söz ediliyor.
Tüm tedarikçilerin Avrupa’daki üretim tesisleri tam kapasite çalışmış. Çin’den tedarik edilen ürünlerin Türkiye’ye gelmesinde kısa süreli gecikmeler yaşanmış ama şimdi bu durum düzelmiş.
Bir tedarikçi ofset baskının Ocak, Şubat ve Mart aylarında geçen yılın da baz etkisiyle iyi seyir kaydettiğini ama Nisan ayında ciddi bir düşüş olduğunu belirtiyor.
Bir başka tedarikçi Türkiye’de tabaka ofsetin ticari matbaa tarafında yüzde 50 daralma olduğunu belirtiyor. Tedarikçiler ambalaj müşterileri bazında hedeflerine ulaşmış görünüyor. Fleksibıl ambalajda da yüzde 50’lik bir talep artışı açıklanıyor.
Bir yönetici ise uzun süredir zorda olan ticari matbaaların ambalaja dönüşüm sürecini hızlandıracaklarını belirterek başka bir soruna dikkati çekiyor ve “Önemli olan doğru fiyatla satış yapabilmek. Boş olduğu için olmadık fiyatlarla iş yapanlar var” diyor.
Bu dönüşümün belli bir kapasite ile de olacağını belirten yönetici bu yüzden yatırım düşünmediğini açıklıyor. Oysa önceki ve sonraki üyeler aynı fikirde değil. KASAD Başkanı Alican Duran’ın bir üyeden gelen yatırım sorusunu cevaplarken söylediği “Bu zor koşullarda neredeyse çift haneli büyüyen bir sektör için yatırım yapmamak riskli, yerinde saymak aslında pazar kaybıdır” sözlerine birçok üye destek veriyor.
Alkol gibi yardımcı malzeme temininde sıkıntı olması ve fiyatının 5 kat artması gündemde olduğu halde bir firmanın “Taleplerimiz karşılanmadı, ham madde sıkıntısı oldu, fiyatlarda yüzde 25-30’luk artış oldu” şeklindeki şikayet dışında konuşulmadı. KASAD üyelerinin açıklamalarından karton ambalaj firmalarının çoğunlukla stoklu çalıştıkları sonucu ortaya çıkıyor.
Bir diğer konu oluklu mukavva ham madde fiyatlarındaki istikrarsızlık. Döviz kurundaki dalgalanmalar ve seyahat engelinin makine tedarikçilerini etkilediği ortada. Onlar satışta ilk üç ayı sakin geçirirken geçtiğimiz yılki satışların kurulumlarını gerçekleştirdiler ve teknik servis hizmetini gerek uzaktan gerek fiziksel olarak verdiler.
KASAD’dan beklentiler
Üyeler beklentilerini şöyle dile getirdiler:
Aynı tarz işi yapanlar aynı dili konuşmalılar. Bunu dernek çatısı altında yapmalı, ortak kararlar almalıyız.
Hep beraber işletmelerimizi daha kârlı hale getirmek için teknik ve çözümler konusunda eğitim ağı kurmalıyız. Birimizin başarısı, hepimizi yukarı çekecektir.
KASAD acil bir çalışma grubu kurarak Pandemi konusunda bir çalışma yapmalıdır. Dünyadaki hiçbir hükûmetin ve şirketin bu konuda bir hazırlığı yok. En son 100 yıl önce dünyanın başına gelen bu olay hakkında deneyimlerini anlatacak kimse de yok.
