Avrupa Komisyonu 16 Ocak’ta yayınladığı “Plastic Waste: a European strategy to protect the planet, defend our citizens and empower our industries” başlıklı metinde plastik atıklara ilişkin stratejisini duyurdu.
Bu, plastikler üzerine bugün benimsenmiş olan Avrupa çapında ilk strateji ve daha döngüsel bir ekonomiye geçişin bir parçası olduğu ifade ediliyor.
Belgeye göre, strateji büyümeyi ve yeniliği teşvik ederken çevreyi plastik kirlilikten koruyor ve bu çetrefilli konuyu Avrupa’nın Geleceği için olumlu bir gündeme dönüştürüyor. AB’de ürünlerin tasarlanması, üretilmesi, kullanılması ve geri dönüştürülmesi biçimini değiştiren ve bu geçişte öncülük ederek yeni yatırım fırsatları ve işler yaratacak güçlü bir ticari durum var. Yeni planlar çerçevesinde, AB pazarındaki tüm plastik ambalajlar 2030 yılına kadar geri dönüştürülebilecek, tek kullanımlık plastiklerin tüketimi azaltılacak ve kasıtlı olarak mikro plastiklerin kullanılması kısıtlanacak.
Sürdürülebilir Kalkınma’dan sorumlu Birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, “Plastik üretip kullanmamızın şeklini değiştirmezsek, 2050’ye kadar okyanuslardaki balıklardan daha fazla plastik gelecek” diyor ve ekliyor. “Plastikleri suyumuza, gıdalarımıza ve hatta bedenlerimize almayı bırakmalıyız. Uzun vadeli çözüm, plastik atıklarını daha fazla geri kazanım ve yeniden kullanım ile azaltmaktır. Bu, vatandaşlarımız, endüstri ve hükümetlerin birlikte mücadele etmesi gereken bir zorluk. Avrupa Birliği (AB), Plastikler Stratejisi ile birlikte yeni ve daha döngüsel bir iş modeli yaratıyor. Vatandaşlarımızı ve çevremizi güvence altına alan yenilikçi teknolojilere yatırım yapmamız gerekiyor, bununla birlikte endüstrimizi rekabetçi kılacaktır.”
“Plastik stratejimizle, yeni bir döngüsel plastik ekonomisinin temellerini atıyoruz ve ona doğru yönelen bir yatırım yapıyoruz” diyen yatırım, işler ve büyümeden sorumlu Başkan Yardımcısı Jyrki Katainen, ekliyor. “Bu, yenilik, rekabet gücü ve yüksek kaliteli işler için yeni fırsatlar getirirken; kara, hava ve denizdeki plastik çöplerin azaltılmasına yardımcı olacaktır. Bu, Avrupa endüstrisi için yeni teknoloji ve malzemeler konusunda küresel liderlik geliştirmek için mükemmel bir fırsattır. Tüketiciler, çevre lehine bilinçli seçimler yapma yetkisine sahiptir. Bundan herkes kazançlı çıkacaktır.”
Her yıl Avrupalılar 25 milyon ton plastik atık üretiyor ancak bunun % 30’undan daha azı geri dönüşüm için toplanabiliyor. Dünya çapında plastik atıklar plaj çöplerinin % 85’inden fazlasını oluşturuyor. Ve plastikler havadaki, sudaki ve gıdadaki mikroplastiklerle insanların akciğerlerine ve yemek masalarına bile ulaşıyor, bunların sağlık üzerindeki etkileri bilinmiyor. Komisyonun plastikler üzerine stratejisi, geçmiş çalışmalar üzerine yapılandırılacak ve konu doğrudan ele alınacak.
Yeni strateji altında, AB şunları yapacak:
Geri dönüşüm iş için kârlı hale getirilecek:
Piyasada kullanılan plastiklerin geri dönüşümünü iyileştirmek ve geri dönüşümlü plastik içerik talebini artırmak için ambalajla ilgili yeni kurallar geliştirilecek. Daha fazla plastik toplanırken, AB genelinde atıkların ayrı toplanması ve sınıflandırılması için daha iyi ve standartlaştırılmış bir sistemin yanı sıra geliştirilmiş ve ölçeklendirilmiş geri dönüşüm tesisleri kurulmalı. Bu, toplanan ton başına yüz avro tasarruf sağlayacak. Ayrıca, daha rekabetçi, esnek bir plastik endüstrisi için daha fazla katma değer sağlayacak.
Plastik atıkların önüne geçilmesi:
Avrupa mevzuatı, birçok üye devlette plastik torba kullanımında önemli bir azalmaya neden olmuş. Yeni planlar, ulusal bilinçlendirme kampanyalarını destekleyerek ve paydaş konsültasyonu ve kanıtı temel alınarak 2018’de önerilen yeni AB çapında kuralların kapsamını belirleyerek, tek kullanımlık plastik ve balıkçılık malzemelerine yönelecek. Komisyon ayrıca, mikroplastiğin ürünlerde kullanımını kısıtlamak için önlemleri alacak ve etiketleri biyolojik olarak parçalanabilir ve kompostlaştırılabilir plastik maddeler için düzeltecek.
Denize çöp atmayı durdurmak:
Liman tesislerinde yeni kurallar, gemide üretilen veya denizde toplanan atığın geride kalmamasına, karaya geri gönderilmesine ve orada yeterince yönetilmesine yönelik tedbirlerle deniz temelli deniz atığını ele alacak. Ayrıca, limanlar, gemi ve yetkili makamlar üzerindeki idari yükü azaltmak için önlemler de bulunuyor.
Yatırım ve inovasyonun teşvik edilmesi:
Komisyon, ulusal yetkililere ve Avrupa işletmelerine plastik atıkların kaynağında nasıl en aza indirileceği konusunda rehberlik edecek. İnovasyon için destek, daha akıllı ve daha fazla geri dönüşümlü plastik malzemenin geliştirilmesi için 100 milyon avroluk ilave bir finansman sağlanması, geri dönüşüm süreçlerinin daha verimli hale getirilmesi ve geri dönüştürülmüş plastiklerden tehlikeli maddeler ve kirleticilerin izlenmesi ve uzaklaştırılması ile büyütülecek.
Dünya çapında değişimin teşvik edilmesi:
AB kendi ev ödevini yaptığından, dünya çapındaki ortaklarla küresel çözümler üretmek ve uluslararası standartlar geliştirmek için çalışacak. Hindistan’daki Ganj Nehri’nin temizlenmesinde yapıldığı gibi diğerlerine de destek vermeye devam edecek.
Tüm önlemleri ve hayata geçirilecekleri zaman çizelgesini, aşağıda yer alan linkteki “Annex to the Plastics Strategy” adlı ekte görebilirsiniz: http://ec.europa.eu/environment/circular-economy/pdf/plastics-strategy-annex.pdf
