Ümit FALAY / hubergroup Türkiye Teknik Destek Uzmanı
UV kurutucu sistemleri matbaacılıkta; ofset, flekso, serigrafi, letterpress baskı sistemlerinde ve baskı sonrası kaplama işlemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle ofset baskıda kâğıt, karton dışındaki PVC, PP, OPP ve metalize selofanlı yüzeyler gibi emici olmayan yüzeylere baskı imkânı sağlamasıyla ön plana çıkmaktadır. UV kurutma sistemlerinin mürekkep ve UV kaplama malzemeleri üzerindeki çalışma prensibi şu şekildedir:
Kürlenme (kuruma)
Likit, tepkisel yapıdaki taşıyıcı bileşenlerin çapraz bağlanması UV radyasyon enerjisinin uygulanmasının tetiklediği zincirsel reaksiyon şeklinde gerçekleşen kimyasal bir süreçtir.
Mürekkep içinde bulunan oligomer ve monomerlerin ışığa duyarlı bir madde olan foto başlatıcılar vasıtasıyla çapraz bağlar kurmasıyla kürlenme gerçekleşir.
Sistemin yüksek reaktivitesi nedeniyle UV mürekkeplerin sınırlı bir raf ömrü vardır. 20°C sıcaklığın altında, direk güneş almayan yerlerdeki kullanım ömrü, üretim tarihinden itibaren bir yıldır. UV mürekkepler konvansiyonel mürekkepler ve konvansiyonel mürekkep katkı maddeleriyle kesinlikle karıştırılmamalıdır. UV mürekkeplerin katkı maddeleri ve özellikleri aşağıdaki gibidir.
UV tack düşürücü mürekkep katkı maddeleri:
Tack değeri mürekkebin yapışkanlık değeridir. Mürekkebin baskı altı malzemesinde tutunmasında, baskı makinesinde transferinde tack değeri önem kazanır. UV baskı mürekkepleriyle kâğıt dışında PVC, PP, OPP vb. emici olmayan malzemelere baskı yapıldığından mürekkebin yüzeyde tutunması için yüksek tack değerine sahip olması çok önemlidir. Karton gibi kaplamalı yüzeylerde daha düşük tack değerine sahip mürekkepler kullanılır. Yüksek tack değerine sahip mürekkepler özellikle kaplamanın zayıf olduğu kağıt yüzeylerinde kâğıdın yüzeyinin blanket vasıtasıyla yolunmasına ve blankete yapışmasına neden olur. UV mürekkeplerin tack değerleri kullanılacak baskı altı malzemesine göre değişiklik gösterir. Kâğıt yüzeylerde tack değeri düşük, emici olmayan PVC gibi yüzeylerde tack değeri yüksek UV mürekkepleri kullanılır. Kâğıt ve PVC yüzeyler için ortak kullanılan mürekkep serileri de mevcuttur. Bu mürekkepler kullanıldığında ve havaların soğuk olduğu durumlarda tack değerini düşürmek gerekebilir, bu durumda UV tack düşürücü katkılar kullanılır.
UV tack ve viskozite düşürücü mürekkep katkı maddeleri:
Viskozite sıvıların akışkanlığa karşı gösterdiği dirence denir. Viskozite hacmi standart olan bir kaptan yine çapı standart olan bir delikten akışı sağlanarak geçen süre saniye olarak ifade edilir. Viskozite akış süresi olarak değerlendirildiğinden akış ile ters orantılıdır. Viskozite düştükçe akış artar, viskozite arttıkça akış azalır. Sıcaklık bütün baskı kimyasallarında olduğu gibi UV mürekkeplerde de viskoziteyi etkiler. Sıcak havalarda viskozite düşer, soğuk havalarda viskozite yükselir yani akış azalır. Özellikle kış mevsiminde mürekkeplerin mürekkep haznesinde ve merdanelerinde rahat transfer olması için viskozitenin azaltılması gerekir. Bu amaçla mürekkep katkı maddeleri kullanılır, sadece mürekkebin viskozitesini düşüren katkı maddeleri yoktur. UV mürekkeplerde konvansiyonel mürekkeplerde de olduğu gibi hem viskoziteyi hem tack değerini düşüren UV mürekkep katkıları kullanılır. Bu katkı maddeleri jel fornunda veya sıvı formda olabilir.
UV kürlenme (kuruma) hızlandırıcı mürekkep katkı maddeleri:
UV mürekkeplerin kürlenme reaksiyonunu fotobaşlatıcı başlatır. Kürlenmenin hızlandırılmasının gerektiği durumlarda içerisinde ilave fotobaşlatıcı bulunan UV katkı maddeleri kullanılır. UV beyazların kürlendiği UV lambaların civa lambalar olması nedeniyle farklı fotobaşlatıcı ihtiva eden UV mürekkep katkı maddeleri kullanılır.
UV sürtünme direnci arttırıcı katkı maddeleri:
UV mürekkeplerin içine konvansiyonel mürekkeplerde olduğu gibi baskı sonrası işlemlerde mekanik stres altında çizilmesini engellemek için wax adını verdiğimiz UV mürekkep katkı maddeleri kullanılır. Wax maddesi ısıya duyarlı bir kimyasaldır, baskı sonrasında lazer printer ve sıcak yaldız gibi sıcağa maruz kalacağı bir işlem görecekse bu durum belirtilerek dayanıklı bir sürtünme direnci arttırıcı katkı maddesi kullanılması doğru olacaktır.
UV silikon katkı maddesi:
Mürekkep film tabakasının çizilmesini, sert mürekkep film tabakasının esneklik kazanmasını sağlamak için silikon katkı maddeleri kullanılır.
Katkı maddelerin beklenen neticeyi vermesi için dikkat edilmesi gereken en önemli husus ambalaj üzerinde yazan maksimum kullanım miktarının aşılmamasıdır. Önerilenden fazla kullanılan katkı maddeleri fayda yerine beklenmeyen bir zarara neden olabilir. UV mürekkep ve UV mürekkep katkılarının doğru kullanımı hakkında daha fazla bilgi almak için Kalite@hubergroup.com mail adresimiz aracılığıyla, hubergroup Türkiye teknik uzmanlarımızdan destek alabilirsiniz.
