Fineks Endüstri Ürünleri San. Tic. A.Ş. Satış Direktörü Haluk Ölçer, KASAD – Sekamsan Kağıt & Karton Sürdürülebilirlik Semineri’nde ambalaj ve sürdürülebilir ambalaj üzerinde durdu.
Fineks A.Ş., grafik ve ambalaj kâğıtlarından termal ve izolasyon kâğıtlarına, çok geniş bir yelpazede kâğıt ürünlerinin distribütörlüğünü yapıyor.
E-ticaretin ve kadınların çalışma hayatına artan katılımının yanı sıra mevzuat değişikliklerinin ambalaj kullanımını arttırdığını belirten Haluk Ölçer, neden ambalaj kullandığımıza dair örnekler verdi.
Kaynakların sonsuz olmadığını ve israf etmeden kullanılarak, gelecekte de doğa ve insan arasındaki dengenin korunması gerektiğini belirten Ölçer, geri dönüştürülmüş ambalaj malzemesinin ikincil, üçüncül ambalaj üretiminde kullanılabildiğini hatırlatıyor.
Haluk Ölçer’e göre sürdürülebilir ambalajda şu hususlar öne çıkıyor:
- Ambalaj ürün yaşam döngüsü boyunca ürünü güvenli ve sağlıklı taşımalı.
- İşlevi ve fiyatı taşıdığı ürüne uygun olmalı.
- Üretiminde ve dağıtımında yenilenebilir enerji kullanılması önemli.
- Çevreye saygılı üretim yöntemleri kullanılmalı.
- Tekrar kullanma ve iyileştirebilme özellikleri olmalı.
Ambalaj türleri ve malzemeleri ve hakkında karşılaştırmalı bilgiler veren Haluk Ölçer, dünyada tüm plastik ambalajların sadece %10’unun geri dönüşüme girdiğini, Türkiye’de bunun henüz % 1 civarında olduğunu belirtiyor. Dünya plastik çöpünün %60’ı ambalajdan geliyor. Bunun % 65’i gıda ambalajından geliyor.
Haluk Ölçer, çözümler konusunda gelişmeleri şöyle özetliyor:
- Avrupa Parlamentosu, deniz kirliliğine neden olan tabak, çatal, bıçak ve pipet gibi tek kullanımlık plastik ürünleri 2021’den itibaren yasaklayan kararı onayladı.
- 2021’den itibaren plastik tabak, çatal, bıçak, kaşık, pipet, bardak, gıda kapları vb. ürünleri Avrupa Birliği ülkelerinde kullanılmayacak.
- Kararda, AB üyesi ülkelerin, 2029 yılına kadar plastik şişelerin yüzde 90’ını toplama, 2025 yılına kadar tek kullanımlık plastik şişelerin yüzde 25’ini, 2030’a kadar da yüzde 30’unu geri dönüştürmek zorunda olduğu belirtildi.
- Toplanan bu plastikten, sıvılaştırma yöntemi ile yeni plastik elde edilmesi yaygınlaşan bir uygulama.
Öte yandan, plastiğin yerini almak üzere, tümüyle doğal ham maddeden yeni ürünler de geliştiriliyor.
Örneğin orta katmanı nanoselüloz olan (gaz, oksijen geçirmeyi engelliyor), alt-üst katmanları termoplastik selüloz olan (nem ve su geçirmeyi engelliyor) %100 geri dönüşümlü ürünler de gıda ambalajlamada yakında hayatımıza girecek. - Diğer bir örnek, karton bardaklara sızdırmazlık özelliği veren PE kaplama yerine su bazlı bariyerle aynı işlevi sağlamak.
- Tüketici bilinçlenmesi, sadece zorunlu yayınlar veya özel şirketlerin sosyal sorumluluk projeleri ile olacak bir iş değil.
- Ambalajı kullanan veya üretenin tek başına çabası da yeterli değil. Konu, stratejik açıdan devletin önceliklerine girmeli, önce kurallar konulmalı, ardından ödül – ceza sistemi ile denetim mekanizmaları işletilmeli.
Haluk Ölçer, gelişmiş ülkelerin çöplerinin Çin’in engellemesi sonrasında yeni adresinin Türkiye, Hindistan ve Endonezya gibi ülkeler olduğunu belirterek, Türkiye’ye 2016’da ayda 4 bin ton çöp gelirken, bugün 20 bin tona yükseldiğini ifade ediyor. Ölçer, Türkiye kendi çöpünü değerlendiremezken, kontrolsüz çöp ithalatının engellenmesi gerektiğini ekliyor.
