Mesut KOYUNCU / OMÜD Yönetim Kurulu Başkanı
Oluklu mukavva, diğer alternatif ambalajlara göre, gerek kullanım esnasında ve gerekse kullanım sonrası dönüştürülebilme özelliği ile son derece sağlıklı ve çevreci bir ambalaj türüdür. Oluklu mukavvanın üretiminde kullanılan kâğıtların önemli bir kısmı dönüşüm yoluyla yeniden kazanılarak üretilmektedir. Kullanımı esnasında sağlıklı bir çözüm sunuşu ile ve gerek taşıma, gerek içindeki ürünün müşteriye sunumundaki üstün görselliği dikkate alındığında, oluklu mukavva “Modern Çağın Organik Ambalajı” olarak nitelendirilebilir.
Türkiye oluklu mukavva pazarı 2015 yılında tonaj bazında % 3.1; metrekare bazında ise % 5.8 oranında büyümüştür.
Tablo 1: 2015 yılı oluklu mukavva satışları
Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği (OMÜD), 32 üyesi ile 2015 yılı oluklu mukavva pazarının % 75’ini temsil eder hale gelmiştir. Gönül ister ki; büyüklü küçüklü, Türkiye’nin her bölgesindeki oluklu mukavva üreticileri derneğimiz çatısı altında faaliyet göstersinler. Sektörün gelişmesi, güçlenmesi, alternatif ambalaj ürünleriyle mücadele edilebilmesi adına bu durum derneğimize güç katacaktır.
Diğer taraftan aralarında sektöre mal, hizmet, makine ve yedek parça sağlayan firmaların yer aldığı 45 sempati üyemiz bulunmaktadır. Dernek üyelerimiz 49 adet fabrikada, 52 adet oluklu üretim hattı ile pazarın önemli bir kısmının ihtiyacını karşılamaktadır.
TUİK 2015 Türkiye nüfusu dikkate alındığında kişi başı oluklu mukavva tüketimi 25,8 kg olarak gerçekleşerek %1,6 oranında artmıştır. Pazar, 2015 yılında m² bazında % 5,8 büyürken (kullanım artışını esas olarak m² belirler), GSYH bir önceki yıla göre % 4 oranında artmıştır. Yine 2005-2015 yılları karşılaştırıldığında sektör m² bazında % 83 büyümüş, aynı dönemde GSYH yani büyüme oranı % 45 olarak gerçekleşmiştir. Dikkat edilirse, sektör büyüme oranı GSYH’nin üzerinde gerçekleşmekte olup uzun dönemde neredeyse iki katıdır.
Gerek kişi başı oluklu mukavva tüketiminin artması ve gerekse sektörün GSYH artışının çok üzerinde büyümesi bizi iki önemli sonuca götürmektedir. Türkiye’de ürünlerin ambalajlanması dolayısıyla ambalaj kullanımı her yıl artmakta, diğer taraftan oluklu mukavva ambalajın kullanımı alternatiflerine göre yaygınlaşmaktadır.
Oluklu mukavva sektöründeki bu büyüme trendi bizim geleceğe bakışımızı da pozitif yönde etkilemektedir. Derneğimizin 2012 yılında “IBS Research & Consultancy” firmasına hazırlattığı “Türkiye Ambalaj Sanayii ve Oluklu Mukavva Ambalaj Tüketimi” raporunda 2023 yılında kişi başı tüketimin 2015 yılında gerçekleşen 25,8 kilograma göre %83 artarak 47,3 kg seviyesine çıkacağı tahmin edilmektedir. Sekiz yıl içerisinde gerçekleşmesi beklenen bu büyüme, oluklu mukavva kullanımının artışı ve sektörün büyüme trendi hakkında önemli ipuçları vermektedir. Hal böyle olmakla birlikte 2023 yılında ulaşılması beklenen kişisel tüketim Avrupa ortalamalarını ancak yakalayacaktır.
Oluklu mukavva sektörü genelde gıda ve tarım ürünlerinin ağırlıkta olduğu bir sektöre hizmet vermektedir. Gıda maddeleri, et, balık, yumurta, yaş sebze ve meyve, içki ve meşrubatlar, tütün ürünleri ile çiçek ve süs bitkileri oluklu mukavva ambalajın yaygın olarak kullanıldığı sektörlerdir. Eskiden çoğunlukla taşıma ve muhafaza amaçlı kullanılan oluklu mukavva, günümüzde özellikle market raflarında görselliği ve sunumdaki avantajları nedeniyle en yaygın kullanılan ambalaj türü haline gelmiştir.
OMÜD verilerine göre 2015 yılı oluklu mukavva satışlarının sektörlere göre dağılımı aşağıdaki gibidir.
Tablo 2: Oluklu mukavva satışlarının sektörlere göre dağılımı
Ana Sektörler Oran (%)
Gıda ve Tarım 41,6
Levha İşleyen Kutu İşletmeleri 15,5
Kimya Sanayisi 11,5
Dayanıklı Tüketim Malları 7,7
Cam ve Seramik 4,2
Tekstil ve Hazır Giyim 3,5
İhracat 3,1
Diğer Sektörler 12,9
Oluklu mukavva bölgesel olarak en çok Marmara Bölgesi’nde kullanılmaktadır. Bölge nüfus yoğunluğunun diğer bölgelere göre yüksek olması, sanayi üretiminin ve hizmetler sektörünün genelde bu bölgede kümeleşmesi gibi etkenler, Marmara Bölgesi’nde oluklu mukavva ambalaj kullanımını yaygınlaştırmaktadır. Ancak bölgenin eğitim seviyesi ve gelişmişlik düzeyinin yüksekliği de oluklu mukavvaya olan talebi artırmaktadır. Bu durum oluklu mukavvanın eğitim düzeyi yüksek, çevreye duyarlı, şehir kültürüyle uyumlu tüketicilerce özellikle tercih edildiğini göstermektedir. OMÜD üyelerinin 2015 yılı satışları dikkate alındığında bölgeler itibarıyla dağılım aşağıdaki gibidir.
Tablo 3: Oluklu mukavva satışlarının bölgelere göre dağılımı
Bölgeler Oranlar (%)
Marmara 46,6
Ege 17,8
İç Anadolu 14,7
Akdeniz 9,9
Karadeniz 4,9
Güneydoğu Anadolu 2,3
Doğu Anadolu 0,7
İhracat 3,1
İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında dört oluklu mukavva üreticisi; üçü oluklu mukavva sektörüne yönelik kâğıt üreticisi olmak üzere sektöre girdi sağlayan beş sempati üyemiz yer almıştır. Bu veriler sektörün önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Türkiye oluklu mukavva sektörü Avrupa’da 2015 yılı verilerine göre m² bazında Avrupa’nın beşici büyük pazarı haline gelmiştir
Türkiye oluklu mukavva sektörü Avrupa’da da önemli bir yere sahiptir. 2015 yılı verileri dikkate alındığında Türkiye pazarı, ton bazında altıncı; m² bazında Avrupa’nın beşici büyük pazarı haline gelmiştir. Aşağıdaki tablolarda FEFCO üyesi ülkelerin toplam satış miktarları (bütün ülkelerde dernek üyesi olmayan firmaların satışları dahil) yer almaktadır.
Tablo 4: FEFCO üyesi ülkeler 2015/2014 satışlar (ton)
Ülkeler 2015 2014 Artış %
1 Almanya 5.129 5.007 2,4
2 İtalya 3.620 3.570 1,4
3 Fransa 2.838 2.815 0,8
4 İspanya 2.587 2.445 5,8
5 Türkiye 2.031 1.970 3,1
6 İngiltere 1.958 1.947 0,6
7 Polonya 1.907 1.787 6,7
8 Diğer 1.244 1.188 4,7
Tablo 5: FEFCO Üyesi Ülkeler 2015/2014 Satışlar (m² )
Ülkeler 2015 2014 Artış %
1 Almanya 9.873 9.650 2,3
2 İtalya 6.456 6.349 1,7
3 Fransa 5.430 5.403 0,5
4 İspanya 4.759 4.543 4,8
5 İngiltere 4.477 4.286 4,5
6 Türkiye 3.965 3.748 5,8
7 Polonya 3.795 3.574 6,2
8 Diğer 2.556 2.419 5,7
Sonuç itibarıyla oluklu mukavva sektörü 2015 yılında da m² bazında, önceki yıllarda olduğu gibi, GSYH’den daha hızlı büyümeye devam etmiştir. Dernek ve sektör olarak geldiğimiz noktayı asla yeterli göremeyiz. En önemli amacımız oluklu mukavva ambalajın diğer ambalaj ürünlerine göre üstünlüklerini en iyi şekilde ortaya koyarak, sektörün daha da derinleşmesini sağlamaktır.
