“Yeni nesil şimdi geçmişten gelen şeyleri; kitapları, plakları yeniden keşfediyor. Kitapların baskıya, plakların ambalaja ihtiyacı var. Yani baskıcıların önlerinde çok uzun zamanları var daha.”
Ertem Basım’ı önceden tanıyor muydunuz?
Ertem Basım’a daha önce geldim. Matbaanın işleyişinden ve yönetiminden çok etkilendim. Böyle bir işletmeye bir Komori baskı makinesi satabilmek çok güzel. Yeni yatırımları Ertem Basım’ın hem web ofset işlerini hem de tabaka ofset işlerini yüklenecek. Komori Türkiye pazarında uzun yıllardır iyi bir marka ve bunun devam etmesini istiyoruz.
Baskı endüstrisinde daralmanın olduğu bu dönemde pazarı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye pazarı gelişen bir pazar. Türk insanı hep yüksek teknoloji ekipmanlara yatırım yapmayı sevmiştir. Komori de bu gelişmiş teknolojilere yatırım yapan bir firma. Artık daha hızlı ve daha verimli makineler üretiliyor. Pazardaki genel daralma neticesinde önceden iki makine satarken şimdi tek makine satıyorsunuz. Genel olarak pazarın küçülmesi ve tirajlardaki azalmalar yatırımların daralmasındaki en önemli etkenler.
Pazarın geleceğine ilişkin beklentiler çok güçlü değilse yatırımlar da haliyle düşme eğilimi gösteriyor. Örneğin Avrupa pazarında destek uygulamalarındaki değişimler yatırımlarda sürekli iniş-çıkışlar oluşmasına sebep oluyor. AB ülkelerinde zaman zaman sağlanan sübvansiyonlar bazı ülkelerde yatırım talebinin artışına bazı ülkelerde ise azalmaya sebep oluyor. Matbaalar sübvansiyon oranlarına ve zamanlarına bağlı olarak yeni yatırımlarını yönlendirmeye çalışıyorlar. Bir de Çin pazarı etkisi var. Çin pazarı küçülüyor ve bu durum birçok üretici ile birlikte Komori’yi de etkiliyor. Son iki yıl Çin baskı pazarındaki yatırımlarda da ciddi düşüşler söz konusu. Bunların hepsi bir araya gelince baskı hacmi düşüyor ve buna bağlı olarak da yatırım planlamalarında iptaller ya da ertelemeler gerçekleşiyor. Özellikle 20-30 yıl öncesi pazarın durumuyla kıyaslama yapmak gerekirse, bugün baskı dünyası daha kırılgan ve dolayısıyla artış ve azalış eğilimleri çok daha hızlı yön değiştiriyor.
Küresel olarak baskıyı etkileyecek çok fazla olumsuz durum olmasına rağmen ben iyimserim. Çok yakın zamanda en büyük pazarlama şirketlerinden WPP ve Mayday insanların baskıya geri dönmeyeceklerini çünkü yeni nesillerin dijital çağ ile büyüyüp baskıya hiç alışamadığını belirttiler. Oysa bu nesil şimdi geçmişten gelen şeyleri; kitapları, plakları yeniden keşfediyor. Kitapların baskıya, plakların ambalaja ihtiyacı var. Yani baskıcıların önlerinde çok uzun zamanları var daha.
Kurutmalı web alanında dünyadaki durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Rakipleriniz arasında pazar payınız nedir?
Bütün pazarı küçük ofset (B2), büyük ofset (B1), ticari web ve gazete baskısı olarak ayırır ve bu pazarı 2008’den bu yana değişimlerine göre karşılaştıracak olursam, küçük ofset (B2) ve gazete pazarı en çok etkilenen pazarlar olarak ortaya çıkar. Gazete tartışmasız en çok etkilenen pazar. Ticari web de büyük tabaka ofsetten (B1) daha çok etkilenmiş görünür. Satışlarımız, 2008’den bu yana yarıya düşmesine rağmen hâlâ bazı rakiplerimizden önemli ölçüde fazla. Bu da Komori’nin kendini çok önceden 16 ve 32 sayfa üreticisi olarak konumlaması ve o gelişmelere yoğunlaşması ile ilgili.
Pazar değiştikçe geniş format baskıya yatırım yapabilen şirketler azaldı, yatırımcılar 16 ve 32 sayfaya daha fazla ilgi gösterdiler. Yani 16 ve 32 sayfa baskı pazarı geniş format baskıya göre daha güçlü bir pazar. İnsanlar makinelerini daha uzun süreler ellerinde tutuyorlar, tabaka ofset gibi. Ama yeni makine hâlâ bir gereksinim. Avrupa’da hâlâ 16-32 sayfalık makineler satıyoruz, hem değiştirme hem de kapasite artırımı için. Son 18 ayda 3 kurulum yaptık ve bunlar ek kapasite içindi. Geçmişe göre daha az baskı şirketi var. Artık tabaka ofsette bile pazarda daha az oyuncu var ama ben yine de geleceğe olumlu bakıyorum.
Ertem’in bu alanda ikinci bir yatırım yapabileceğini düşünüyor musunuz?
Bu makine Ertem’e önceden yapamadıkları bazı ürünleri yapma olasılığı veriyor. Bu onlara şu an ellerinde olan makinelerle yapamadıkları bir kalitede, pazardaki geleneksel tabaka ofset ve yüksek kalite web pazarı arasında bir bağlantı kurma şansı veriyor. Ellerinde olan makineler pazara iyi hizmet ediyor ama belirli yetenekleri var. Yeni Komori şu an üretebilenden çok daha üstün bir baskı kalitesi üretecek ve tabaka ofset ile web ofseti kalite açısından karşılaştırma imkanı verecek. Pazarda rekabet etme imkanı verecek. Bence bu çok ileri görüşlü bir yatırım. Ertem in büyümesini ve daha esnek olmasını sağlayacağız. Bizim bir deyişimiz vardır: Satış elemanları ilk satıştan, servis ve destek elemanları da ikincisinden sorumludur. Önce ilk makinemizi devreye alıp, Ertem’e Komori web baskı teknolojisinin avantajlarını gösterelim. Ve umarım baskı kalitesi ve verimlilikle ilgili elde edilecek sonuçlar Komori web baskı teknojisinin neden en çok tercih edildiğini kanıtlama imkanı verecektir. Sonraki makine tercihleri Türkiye’deki pazarın gelişimine de bağlı olacaktır.